Alles over monocultuur en waarom het slecht is voor onze planeet
Je bent ongetwijfeld op een bepaald moment in je leven langs boerenakkers gereden. Al die schijnbaar eindeloze, golvende velden met gouden tarwe of hoge maïsstengels waren mooi, toch? Helaas zijn die gewassen lang niet zo mooi als je zou denken voor het milieu. Het zijn perfecte voorbeelden van monocultuur, en de bijwerkingen van hoe ze zijn gekweekt, hebben het leven op aarde voor altijd veranderd.
Wat is monocultuur?
Laten we dit woord opsplitsen in twee delen: “mono”, wat “één” betekent, en “cultuur”, zoals in cultivatie. Als zodanig is “monocultuur” de praktijk van het verbouwen van één enkel gewas of enkele plantensoort in een bepaald gebied. Een perfect voorbeeld van monocultuur zou een goed verzorgd grasveld zijn. Dit is volkomen verstoken van kruiden, bloemen of andere zogenaamde “onkruiden”. In feite is het enige dat daar groeit een bepaalde grassoort. Andere voorbeelden zijn de bovengenoemde tarwe of maïs. Deze landbouwvelden staan vol met het ene of het andere gewas, met daartussen niets anders. Er is het tarweveld, het wortelveld, het sla veld, enz.
Waarom is monocultuur slecht?
Dit type mono cropping is efficiënt voor industrieel oogsten. Een moderne tractor kan immers worden geprogrammeerd om alle tarwe af te snijden of alle bieten in één keer omhoog te trekken. Helaas wegen de nadelen van monocultuur ruimschoots op tegen de voordelen ervan. Er zijn een aantal verschillende redenen waarom monocultuur een slecht idee is, maar de belangrijkste is uitputting van de bodem.
Stel je een persoon voor die veel bloedverlies heeft gehad, of calciumarm is door het voeden van kinderen met hun eigen lichaam. Als hun ijzer- en calciumgehalte niet wordt aangevuld, hebben ze een tekort. Als zodanig zullen ze last hebben van bloedarmoede en osteoporose, naast andere gezondheidsproblemen. Stel je nu eens voor wat er zal gebeuren als ze steeds weer uitgeput raken zonder voldoende aanvulling.
Natuurlijk kunnen ze hier en daar een biefstuk of een beetje kaas eten, maar het vult eigenlijk alleen aan wat ze momenteel gebruiken en vult het tekort niet aan. Als dat zo doorgaat, zullen hun gezondheidsproblemen toenemen totdat ze uiteindelijk omvallen. Hetzelfde gebeurt met uitputting van de bodem.
Bodemuitputting beïnvloedt de gezondheid van gewassen
Neem een gewas als kool, dat veel stikstof nodig heeft om goed te groeien. Een grote kooloogst zal de bodem van stikstof vrij aanzienlijk uitputten. Om weer een gezond gewas te verbouwen, zal die grond moeten worden aangepast door de stikstof voorraden aan te vullen. Nadat een oogst van zwaar voedende stikstof kobolden is gekweekt, zou de volgende oogst vol stikstofbinders zijn.
Dat veld kool moet bijvoorbeeld worden gevolgd door een enorme oogst velderwten. Als alternatief zaaien sommige mensen een groene mulch zoals rode klaver, die de stikstof aanvult. Dat veld wordt dat jaar niet gebruikt om voedsel te verbouwen. Het wordt gezaaid met aanvul planten en gevoed met compost.
Bij monocultuur landbouw gebeurt dat soort holistische aanvulling echter niet. In plaats daarvan wordt het veld steeds opnieuw beplant met hetzelfde gewas, zonder rustperiode. Als zodanig raakt de grond elk jaar meer uitgeput en worden de planten kleiner, zwakker en ongezonder.
Dit is vergelijkbaar met hoe verschillende kinderen die borstvoeding krijgen van uitgeputte moeders kleiner en zieker zullen zijn dan kinderen die worden gevoed door een gezond, goed gevoed moederlichaam. Om dit te bestrijden, wenden boeren zich tot chemische aanpassingen in plaats van biologische. Het belangrijkste amendement is kunstmest die nutriënten gedwongen in de bodem brengt. Dat lost het kool gezondheidsprobleem echter niet op.
Chemische veranderingen beïnvloeden het ecosysteem
Een gezonde bodem zit vol met nuttige microben die de planten die erin groeien voeden en beschermen. Als de grond uitgeput is, sterven die microben af. Dit maakt de planten kwetsbaar voor meer ziekteverwekkers. Als gevolg hiervan gaan boeren deze uitputting tegen door hun planten af te spuiten met pesticiden en herbiciden. Natuurlijk helpt dit om predatie en onkruid activiteit te verminderen, maar het veroorzaakt grote schade aan het omliggende ecosysteem en daarbuiten.
Als je een druppel rode kleurstof in een badkuip vol water laat vallen, verdwijnt deze. Sterker nog, je zult niet eens merken dat het er ooit was. Voeg nog een paar druppels toe en u ziet mogelijk een vage roze tint. Blijf druppels toevoegen en het water zal uiteindelijk rood worden. Datzelfde effect treedt op wanneer chemicaliën aan de bodem worden toegevoegd. Een gezonde bodem wemelt van de gezonde microben, mycelium en talloze insecten. Daarentegen is de met chemicaliën beladen bodem verstoken van natuurlijk leven. Het bevat voedingsstoffen, maar het zal het meeste insectenleven dat ermee in contact komt, doden.
Alleen al het verlies aan biodiversiteit is ernstig alarmerend. Dat gezegd hebbende, er zijn zoveel andere negatieve bijwerkingen dat het duidelijk is dat we de landbouwmethoden moeten aanpassen aan een gezondere, meer holistische benadering in het belang van al het leven op aarde.
Dit omvat het overschakelen van monocultuur naar polycultuur en het gebruik van technieken zoals gezelschapsplanten om plagen en predatie te bestrijden. Echt, het enige voordeel van monocultuur landbouw is dat het gemakkelijker te oogsten is. Is dat gemak het waard om al het leven op aarde voor altijd te vergiftigen?
Als je de problemen van monocultuur wilt vermijden, trek dan je gazon er uit en vervang het door wilde bloemen. Plant veel verschillende gewassen in de tuinen en wissel regelmatig af. Zorg ervoor dat je stikstofbindende planten en bodembedekkers gebruikt om de bodem gezond te houden en de afhankelijkheid van chemicaliën te verminderen. Hoe meer inheemse en lokale planten je in je tuin kunt gebruiken, hoe beter. En als je te maken krijgt met plagen en ziekten, probeer dan natuurlijke remedies te vinden!