Neem jij groene stroom af bij een energieleverancier? Dan is er een grote kans dat die stroom afkomstig is van kolencentrales en andere vervuilende energiebronnen. Als je weet dat de energieopwekking in Nederland maar zo’n 11% bedraagt, hoeft dat niet eens te verbazen. Dit heeft alles te maken met de manier waarop cijfers eenvoudig worden opgesmukt en door de handel in GvO’s.

Misleidende GvO’s en grijze stroom

Hoewel veel leveranciers zeggen dat ze groene stroom leveren, wil dat niet altijd zeggen dat het ook echt om groene stroom gaat. Nochtans moeten energieleveranciers met een GvO (Garantie van Oorsprong) aantonen dat de energie echt duurzaam is. Elke GvO toont daarbij aan dat er 1 MWh energie werd opgewekt uit hernieuwbare energiebronnen als waterkracht of windenergie. Toch wil dat helemaal niet zeggen dat de energieleverancier die stroom zelf opwekt of levert, want er zijn landen die een overschot aan GvO’s hebben. 

Onder andere Noorwegen, waar 96% van de stroom wordt opgewekt door waterkrachtcentrales, heeft een gigantisch overschot aan GvO’s. En die GvO’s worden dan verhandeld en komen in handen van de energieleveranciers in Nederland, die zelf maar een kleine hoeveelheid duurzame energie opwekken. De energie die jij krijgt, is dus eigenlijk heel grijs maar kreeg gewoon een groen etiket. Daarom wordt het ook wel eens sjoemelstroom genoemd. Het kost de energieleveranciers trouwens geen handen vol geld, want het vergroenen van één huishouden kost de energieleverancier nog geen euro per jaar.

Nederland nog ver verwijderd van Europese doelstellingen omtrent groene energie

De Europese landen hebben in het verleden afspraken gemaakt over de opwekking van groene energie, maar de Nederlandse cijfers kleuren rood. Of grijs, zoals je wil. Het aanvankelijk doel was dat dit jaar 20% van de energieproductie in Europa duurzaam zou zijn. De bescheiden Nederlandse bijdrage in de Europese doelstelling werd vastgelegd op 14%. Toch is het nu al duidelijk dat we die doelstelling dit jaar niet gaan halen. 

Volgens het PBL (Planbureau voor de Leefomgeving) zal Nederland dit jaar niet verder komen dan 11,4% duurzame energieopwekking. Moet Nederland nu hoge boetes vrezen? Niet meteen. Nederland kan nog steeds petajoules duurzame energie kopen van landen die een overschot hebben. Dit wil niet zeggen dat Nederland dan groene stroom gaat importeren, want het gaat louter om een boekhoudkundige transactie waarmee we de cijfertjes opsmukken. Onder andere Bulgarije, Estland, Zweden en Litouwen hebben al aangegeven dat ze bereid zijn om groene cijfers aan Nederland te verkopen en de kostprijs wordt daarbij geschat op tweehonderd- tot driehonderd miljoen euro. Dat die miljoenen nadien opnieuw naar duurzame initiatieven gaan? Dat is helemaal niet zeker. 

Grote verschillen tussen energieleveranciers

Hoe groen je stroom in werkelijkheid is, verschilt van energieleverancier tot energieleverancier. Er zijn energieleveranciers die bijvoorbeeld vooral kolencentrales gebruiken, terwijl andere leveranciers sjoemelstroom leveren. Eigenlijk zijn er maar een handvol leveranciers die ook echt volwaardig duurzame energie leveren. 

De beste tip is: vergelijk energie en ga na hoe de opwekking bij elke energieleverancier gebeurt. Maar realiseer je ook dat de cijfers vaak niet transparant zijn. Onder andere via vergelijkingswebsite Overstappen.nl is het mogelijk om het aanbod te filteren op duurzaamheid. Geef dan wel aan dat je “extra groene stroom” wilt, want anders kom je opnieuw terecht bij leveranciers van sjoemelstroom. Enkel zo ben je helemaal zeker dat je groene stroom niet grijs is.